जाडो मौसमको सुरुआत भएसँगै मङ्सिर तेस्रो हप्ताबाट हिमाली जिल्ला मनाङमा यसवर्ष हिमपात हुन थाल्यो । निरन्तरको हिमपात सगै मनाङको सडक अवरुद्ध भएको थियो । मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकाका अध्यक्ष कान्छा घलेका अनुसार आज देखी मनाङ सदरमुकाम चामे देखी खाङसार र ङावल सम्मकाे माेटर बाटाे सुचारु भएको छ ।
मोटरबाटो सुचारु भएसगै विभिन्न कृयाकलापका लागी हुने आवत जावत सहज भएको जनाईएको छ ।
मनाङमा प्रि–मनसुन सुरु हुनुअघिको हिमपात
९ फाल्गुन २०७८, सोमबार: पछील्लो समय गत फाल्गुन ८ मा मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकाकाे, खाङ्सार, टंकी र मनाङ गाउँ, ब्राका, मुङ्जे, घ्यारु, ङावल, हुम्डे, पिसाङ र नार्पाभूमिकाे नार, फू, क्याङ तथा च्याखु साथै सदरमुकाम चामे बजार क्षेत्रसहित काेताे, थानचाेक, तिमाङ र नासाें गाउँपालिकाकाे तिल्चे, नाचे, ताचे, ओडार गाउँ, घेराङ गाउँ, घेलाञ्चाेक गाउँ, थाेंचे, धारापनी र तालगाउँमा हिमपात भएको जिल्ला प्रशासन कार्यलय मनाङले जनाएको छ । फाल्गुन ८ मा नै पोखरा मा यसघी कैले पनि नपरेको असिना पानी परेको थियो । गत साल १७ फाल्गुन २०७७ मा उक्त वर्षको जाडोयाम समाप्त भई प्रि–मनसुन शुरु भएको थियो । तर जलवायु परिवर्तनका कारणले मौसमको पुर्वाअनुमान अफ्टेरो बन्दै गएको छ ।
मनाङमा हिमपात; स्याउ, उवालगायतका बालीलाई राम्रो हुने; किसान खुसी
२१ माघ २०७८: हिमपातले किसान भने खुसी भएका छन् । हिमपातले आलु, फापर, गहुँ, जौ र उवालगायतका बालीलाई राम्रो गर्ने किसानहरुले बताएका छन । हिमपात हुनु स्याउ खेतीका लागि समेत राम्रो मानिन्छ । पछील्लो समय मनाङमा आधुनिक स्याउका विरुवाहरु ल्याएर स्याउ खेती गर्ने किसानहरु वढेका छन ।
हिउँदयामको हिमपात तिनका लागि वरदान सावित हुने भएकाले उत्साह थपिने गरेको कृषि ज्ञान केन्द्र मनाङका प्रमुख राजेश गुरुङले बताउनुभयो । हिउँले जमिनको भित्री सतहलाई सिंचित गर्ने भएकाले कृषकले लगाएको अन्नबाली फस्टाउने उहाँको भनाइ छ । उहाँका अनुसार हिउँले स्याउ, ओखर, उवा, फापर, आलुलगायत फलफूल र अन्नबाली सप्रिन्छ ।
अपेक्षा गरेअनुरूप हिउँ पर्न नसक्दा स्याउलगायत फलफूल र अन्नबालीमा स्क्याप रोग
हिउँले फलफूल तथा तरकारीमा लाग्ने विभिन्न प्रकोपसमेत नियन्त्रण गर्न सघाउने उहाँ बताउनुहुन्छ । प्राङ्गारिक औषधिका रुपमा समेत हिउँको योगदान उत्तिकै हुने गर्छ । पछिल्ला वर्षमा अपेक्षा गरेअनुरूप हिउँ पर्न नसक्दा स्याउलगायत फलफूल र अन्नबालीमा स्क्याप रोग लागेकाले कम स्याउ उत्पादन हुनाका साथै गुणस्तरसमेत खस्किएको छ । यसपाली पनि अस्वभाविक र अपर्याप्त हिउँ परेको जनाईएको छ ।
हिमपातपछि मनाङका टंकी मनाङ, खाङ्सार, मनाङ, हुम्डे, पिसाङ, ढिकुरपोखरी , चामे , दानक्यु लगायतका अधिकांस ठाउँ हिउँले ढकमक्क बनेको छ ।
जाडो याममा मनाङको रोमान्चक यात्रा
13 Jan 2022: बेला बखत मनाङ लगाएतका हिमाली क्षेत्रहरुमा जाडो याममा पर्यटन परवर्धनका बारेमा चर्चा हुने गरेको छ । हेर्नुहोस यसपाली हिउँ परेपछी मनाङमा गरिएको यात्राबारेको यो भिडियो सामाग्री:
मनाङमा हिमपात; अधिकांश भूभाग अझै हिउँले ढकमक्क
मनाङ, २८ पुस ः जाडो मौसमको सुरुआत भएसँगै मङ्सिर तेस्रो हप्ताबाट हिमाली जिल्ला मनाङमा यसवर्ष हिमपात हुन थाल्यो । हिमपातपछि मनाङका अधिकांस ठाउँ हिउँले ढकमक्क बनेको छ । बेसिशहर चामे सडक खण्डमा भने केहि सवारी साधन चल्न थालेका छन ।
पछील्लो समय पुस ११ गते परेको भीषण हिमपात अझै पनि पग्लिन सकेको छैन। माथिल्लो मनाङ र नार्पाभूमिमा बाक्लो हिमपात भएको छ ।
हिमपातका कारण अवरुद्ध मनाङको सडक भोली सम्म खुल्ने
पुष १५, २०७८: सडक आवागमन र जनजिवन बारे जिल्ला प्रसाशन कार्यलय, मनाङले लेखेको छ:
मनाङमा निरन्तर ७२ घन्टे हिमपात – तापक्रम -20
मनाङ जिल्लाको सबै गाउँपालिकामा ७२ घन्टेदेखि भारी हिमपात । हिमपात कारण सवारी आवगमन ठप्प भएको छ भने तापक्रम माईनस बीस पुगेपछि जनजीवनमा झनझन कष्टकर हुँदै गएको छ ।
हिमपातले मनाङका विद्यालय बन्द; वार्षिक परीक्षा टुङ्गो भएन
चिसाले असहज भएपछि वार्षिक परीक्षा अगावै विद्यालय बन्द गरिएको छ । गएको वर्षमा यो समयमा मनाङमा अन्तिम परीक्षाको नतिजा निकालिए पनि यसवर्ष परीक्षा नै लिन सकिएको छैन । आगामी फागुन–चैतबाट नयाँ शैक्षिक सत्रका लागि भर्ना लिएर पठनपाठन हुने गर्दथ्यो । तर यसवर्ष कतै त्रैमासिक र कतै अद्र्यवार्षिक परीक्षा मात्रै सकिएको छ । वार्षिक परीक्षाको अझै पनि टुङ्गो छैन । मनाङका शिक्षक, विद्यार्थी र अभिभावक हिमपात अगावै लमजुङ, चितवन, पोखरा, काठमाडौँतर्फ झर्ने गर्दथे । यस पटक परीक्षा अगावै विद्यालय बन्द गरिएको छ ।
ङिस्याङ गाउँपालिका–६, माथिल्लो मनाङस्थित अन्नपूर्ण माध्यमिक विद्यालयका प्रधानाध्यापक आनन्दराज घिमिरेले मङ्सिर २२ मा परीक्षा सकाएर विद्यालय बन्द गरिएको बताउनुभयो । “हिउँले चिसो बढेपछि गाउँपालिकामा बैठक बसेर यसवर्ष जाडो अघिको पढाइलाई टुङ्ग्याउन बाध्य भयौं”, उहाँले भन्नुभयो ।
हिउँ नपरे फागुन १५ र परे चैत १ बाट विद्यालय खुला गर्ने निर्णय भएको छ । “कोरोना सङ्क्रमण्ले यस वर्ष साउनबाट शैक्षिक सत्र सुरु गर्नुप¥यो । गत वर्ष चैतबाट सुरु हुन्थ्यो,” उहाँले भन्नुभयो, “कोरोनाले शैक्षिक सत्र नै फेर्नुप¥यो ।”
आधारभूत तहका विद्यालय मङ्सिर २० गतेबाटै बन्द गरिएको छ । यसवर्ष शैक्षिक सत्रको ४ महिना पछाडि धकेलिएको छ । कोरोनाले २०७७ मङ्सिरमा लिनुपर्ने वार्षिक परीक्षा २०७८ असारमा लिनुपरेको घिमिरेले बताउनुभयो ।
ङिस्याङ गाउँपालिका शिक्षा तथा खेलकूद शाखा अधिकृत बाबुराम गैह्रेले माथिल्लो मनाङका सबै विद्यालय बन्द गरिसएिको बताउनुभयो । पुस १ गतेबाट लागू हुने गरी ४५ दिनको हिउँदे बिदा दिइएको छ । “मङ्सिर १७÷१८ बाट नै हिउँ पर्न थाल्यो । प्रायः गोरखालीका बालबच्चा छन् यहाँ । हिउँ पर्न थालेपछि गाह्रो भयो, बच्चा लानुप¥यो भन्दै अभिभावक आउने र बालबालिका लिएर जान थाल्नुभयो । विद्यार्थीलाई रोक्न सकेनौं र हामीले परीक्षा रोक्न बाध्य भयौं”, उहाँले भन्नुभयो ।
स्थानीय तहले माघ १५ गतेसम्मको लागि विद्यालय बन्द गरेपनि चिसोका कारण पठनपाठन हुन नसक्ने र विद्यार्थी नआउने भएकाले बिदा बाहेक विकल्प नभएको उहाँले बताउनुभयो । विद्यालय बिदा भएसँगै मनाङका शिक्षकले अन्य समय विद्यालय प्रशासन खोलेर बस्ने गरेको बताउँछन् ।
नार्पाभूमि गाउँपालिकाको फू गाउँस्थित फू आधारभूत विद्यालय मङ्सिर १५ गतेदेखि नै बन्द भएको शिक्षक कृष्णप्रसाद अधिकारीले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “गाउँमा बस्न सक्ने अवस्था छैन । चिसोले सबै तल झरिसक्नुभएको छ, विद्यालय बन्द गरेका छौं ।” उहाँका अनुसार नारमा रहेको आधारभूत विद्यालय पनि बन्दछ ।
सदरमुकाम चामेस्थित लोकप्रिय माध्यमिक विद्यालयका प्रधानाध्यापक कृष्णदास कोइरालाले चामे गाउँपालिकाले हिउँदे बिदा पुस १५ गतेदेखि माघ १५ गतेसम्मलाई मात्रै तोकेको बताउनुभयो । गाउँपालिकाले अघिल्ला वर्षमा ५० दिन तोकेको थियो । “कोभिडले विद्यालय चलाउन सकेनौं । गत जेठ ३१ पछिको बाढीपहिराले विद्यालय भवन बगाउदा अझ लामो समय विद्यालय खुलाउन सकेनौं । बाढीपहिराले जलविद्युत् बगाउदा अनलाइन कक्षा पनि चलाउन सकेनौं,” प्रधानाध्यापक कोइराला भन्नुहुन्छ, “बल्ल–बल्ल तीन महिना जति पढायौं । फेरि यहाँको चिसोले बन्द गर्नुप¥यो ।”
